Co to jest historia kredytowa?
Historia kredytowa jest to zestawienie informacji na temat Twoich przeszłych zobowiązań, ich wysokości, terminowości w spłacie lub jej braku oraz innych danych istotnych z punktu widzenia instytucji finansowej rozpatrującej np. Twój wniosek kredytowy. Historia kredytowa jest zobrazowaniem Ciebie jako kredytobiorcy, zaś obraz ten pozwala na określenie Twojej wiarygodności kredytowej. Ta z kolei jest jednym z elementów, na podstawie którego kredytodawcy (banki i firmy pożyczkowe) mogą podjąć decyzję o przyznaniu bądź odmówieniu Ci finansowania. Twoja zdolność kredytowa i możliwość ubiegania się o produkty pożyczkowe jest bezpośrednio związana z tym, jak radziłeś sobie ze swoimi zobowiązaniami w przeszłości. Czym robiłeś to bardziej rzetelnie, tym lepsza ocena Twojej wiarygodności kredytowej i większa szansa na otrzymanie kredytu i/lub poprawienie jego warunków.
Historię kredytową tworzysz cały czas, w momencie zaciągnięcia zobowiązania, jego spłaty, a nawet poprzez zwykłe zapytanie kredytowe. Każda Twoja działalność związana z jakimkolwiek zobowiązaniem jest rzetelnie odnotowywana i ma duży wpływ na kształtowanie się Twojej wiarygodności kredytowej.
Skąd instytucje finansowe czerpią informacje na temat historii kredytowej klientów?
Wszystkie instytucje finansowe udzielające kredytów i pożyczek mogą dokładnie zapoznać się z historią kredytową swojego klienta. Dane te są gromadzone, przetwarzane i udostępniane przez Biuro Informacji Kredytowej. Jest to instytucja powołana w 1997 roku w celu udostępniania danych kredytowych i pożyczkowych. BIK współpracuje ze wszystkimi bankami przekazując im dane, które są niezbędne do określenia ryzyka kredytowego przez bank.
Głównym zadaniem BIK-u jest gromadzenie danych dotyczących historii kredytowej wszystkich polaków. Istotny jest fakt, że są one kompletne i dotyczą wszelkich kwestii związanych z kredytami, pożyczkami, chwilówkami, sprzętem na raty, kartami kredytowymi i innymi limitami. Dotyczą wysokości zobowiązań, płatności za nie, celu, warunków spłaty i wielu innych danych dających pełen obraz wiarygodności kredytowej danego klienta. Warto dodać, że Biuro Informacji Kredytowej poza danymi dotyczącymi stricte naszej historii kredytowej, przetwarza również dane osobowe oraz socjodemograficzne.
Dobra i zła historia kredytowa
Każdy bank ma swoją własną procedurę przyznawania kredytu. Jednym z jej elementów jest zweryfikowanie Twojej historii kredytowej i sprawdzenie, czy jest na tyle dobra aby móc Ci go udzielić. Jeżeli chcesz mieć mocną pozycję przy ubieganiu się o dowolny kredyt, to powinieneś pamiętać, że BIK może być Twoim sprzymierzeńcem. Musisz jedynie wiedzieć, które kwestie są pozytywnie postrzegane i sprawiają, że Twoja historia kredytowa jest dobra, a które obniżają Twoje możliwości kredytowe i sprawiają, że jest zła.
Dobra historia kredytowa
Dobra historia kredytowa posiada kilka istotnych cech. Jeśli chcesz otrzymać kredyt lub negocjować jego warunki musisz być wiarygodnym kredytobiorcą, a bank będzie Cię miał za takiego tylko wówczas, gdy Twoja przeszłość kredytobiorcy wskazuję na Twój rozsądek, terminowość i obowiązkowość.
Kredytobiorca z dobrą historią kredytową powinien:
- mieć doświadczenie w spłacie zobowiązań – żeby móc w ogóle mówić o dobrej historii kredytowej, trzeba jakąkolwiek historię mieć. Osoba, która nigdy wcześniej nie spłacała żadnego zobowiązania, może być dla banku mniej wiarygodna, niż osoby które już mają doświadczenie w zaciąganiu i spłacie kredytów. Jest to ważny element, jednak brak historii kredytowej absolutnie nie oznacza, że nie masz szans na kredyt. Jest to zawsze indywidualna decyzja banku i prawdopodobnie spełniając inne warunki, otrzymasz finansowanie.
- terminowo wywiązywać się ze swoich płatności – terminowość dla banku jest chyba najistotniejszą cechą. Jeżeli masz doświadczenie i to w terminowym wywiązywaniu się z płatności ratalnych, Twoja wiarygodność kredytowa znacząco rośnie. Najlepiej abyś wszelkie raty za kredyty spłacał najpóźniej w dniu zapadalności danej raty lub wcześniej.
- nie składać zbyt wielu zapytań kredytowych – zbyt duża ilość zapytań negatywnie wpływa na ocenę Twojej historii kredytowej. Warto rozsądnie podejść do tej kwestii, ponieważ bezsensowne składanie zapytań może pozbawić Cię szansy na kredyt. Dlatego, jeżeli jeszcze nie jest zdecydowany na konkretną ofertę nie składaj zapytania i ewentualnie poproś pracownika banku, aby zrobił dla Ciebie symulację bez sprawdzania BIK-u. Dopiero po podjęciu ostatecznej decyzji, takie zapytanie będzie miało sens.
- w trakcie składania wniosku o kredyt nie mieć innych zobowiązań – w informacjach pozyskanych od BIK-u bank będzie posiadał do wglądu informacje przeszłe, ale również teraźniejsze. Zbyt duża liczba obciążeń negatywnie wpływa na Twoją zdolność kredytową. Nawet jeżeli jesteś wiarygodnym płatnikiem, to bank i tak może odmówić Ci kredytu. Wszystko jest kwestią stosunku Twoich zarobków do łącznej wysokości rat, które będziesz musiał ponosić. W takiej sytuacji najłatwiej będzie o kredyt konsolidacyjny. Pozyskasz dodatkową gotówkę i zmniejszyć comiesięczne obciążenie.
Zła historia kredytowa
Zła historia kredytowa skutecznie uniemożliwi Ci pozyskanie kredytu. Czasami brak roztropności przy zaciąganiu zobowiązań, złe planowanie budżetu domowego i zdarzenia losowe, mogą prowadzić do problemów finansowych, a te z kolei przełożą się na brak odpowiedniej płynności i opóźnienia w spłacie rat.
Cechy złej historii kredytowej są skrajnym przeciwieństwem dobrej i możemy do nich zaliczyć:
- dużą liczbę zapytań kredytowych,
- spóźnianie się z płatnościami za raty,
- całkowity brak płatności,
- wypowiedziane umowy kredytowe,
- duża liczba zobowiązań w tym samym czasie.
Jeżeli chcesz mieć możliwość stałej współpracy z bankiem i nie zaprzepaścić możliwości korzystania z produktów kredytowych na wiele lat, powinieneś dbać o swoją historię kredytową. Czasami bywają sytuację, których nie sposób przewidzieć i pewne opóźnienia są wliczone w ryzyko pożyczania, jednak powinieneś pamiętać o nieprzekraczalnym terminie 30 dni. Oczywiście, jak wspomnieliśmy wcześniej, najlepiej jest płacić bez opóźnień. Jeżeli jednak Ci zdarzą i nie przekroczą miesiąca, to będą interpretowane jako opóźnienie nie mające aż tak znaczącego wpływu na Twoją wiarygodność kredytową. Co innego w przypadku, gdy opóźnienie przekroczy ten termin, wówczas ocena Twojej historii kredytowej automatycznie spada.
Dlaczego historia kredytowa ma kluczowe znaczenie dla banków i firm pożyczkowych?
Jak już wspomnieliśmy, instytucje finansowe określając zdolność i wiarygodność kredytobiorcy muszą sprawdzić wiele różnych kwestii. Historia kredytowa jest jednym z kluczowych czynników, która musi w takim wypadku być brana pod uwagę. Bank pożyczając pieniądze innemu podmiotowi ryzykuje stratę zarobku, a nawet całego kapitału. Istotne zatem dla każdej instytucji jest dobór klientów. Jeżeli nie byłoby wytycznych KNF, procedura określania wiarygodności klienta byłaby nieefektywna i instytucje finansowe pożyczałyby pieniądze klientom, którzy później mieliby problem z ich zwrotem, oznaczałoby to problemy, brak płynności, a nawet destabilizację sektora bankowego.
Istotnym jest fakt, że banki i firmy pożyczkowe pożyczają pieniądze w ramach swojej działalności zarobkowej. Kredyt jest instrumentem, na którym instytucja chce zarobić. Wszystkie opłaty, oprocentowanie i prowizje to zysk banku, ale sam fakt pożyczenia pieniędzy wiąże się z dużym ryzykiem, a to z kolei każda instytucja chce ograniczyć. Stąd w ramach minimalizacji ryzyka banki stosują różne formy zabezpieczeń np. zabezpieczenie na nieruchomości, ubezpieczenie czy poręczenie przez inną osobę. Sprawdzenie rzetelności płatniczej każdego klienta leży zatem w ich najwyższym interesie.
Jak sprawdzić swoją historię kredytową?
Sprawdzenie swojej historii kredytowej jest bardzo proste. Wystarczy, że zwrócisz się w tej kwestii do tej samej instytucji, do której zwracają się banki, czyli do Biura Informacji Kredytowej. BIK poza informowaniem instytucji finansowych o danych kredytowych ich klientów, umożliwia każdej osobie i firmie sprawdzenie informacji na jej własny temat.
BIK ma stosunkowo bogatą ofertę, jednak za jego usługi trzeba zapłacić. Wyjątkiem jest kopia danych, którą każdy administrator musi udostępnić na wniosek osoby, której dane dotyczą raz na 6 miesięcy. Płatna oferta daje wiele możliwości zapoznania się z danymi, a także umożliwia informowanie o wszelkich zapytaniach, dzięki czemu każdy może zadbać o swoje bezpieczeństwo.
Do płatnych usług BIK-u należą:
- raport BIK – to bardzo szerokie zestawienie, w którym można znaleźć informacje dotyczące kredytów, ich wysokości, terminowości spłat, ilości obecnych zobowiązań, ewentualnych opóźnień i innych szczegółowych danych. Na początku znajdują się dane najbardziej ogólne, przekazujące w prosty sposób to, czy jesteś wiarygodnym kredytobiorcą. Dalej natomiast możesz odnaleźć dane bardzo szczegółowe dotyczące m.in. konkretnych płatności. Chcąc sprawdzić swoje historię kredytową musisz zapoznać się z raportem BIK.
- scoring BIK – jest to ocena punktowa w zakresie od 0 do 100, która jest wynikiem analizy danych dotyczących Twojej historii kredytowej. Czym jest wyższa, tym bardziej jesteś wiarygodny. Scoring BIK jest częścią raportu i znajduję się na samej jego górze. Jest również elementem, który jest brany pod uwagę przez instytucje finansowe.
- wskaźnik BIK – to bardzo ogólny wskaźnik dotyczący naszej najgorszej płatności. W prosty sposób, za pomocą jednego z trzech kolorów informuje o naszej historii kredytowej. Każdy z kolorów prezentuje nasze opóźnienia i tak: kolor zielony – brak opóźnień, kolor pomarańczowy – opóźnienia do 30 dni, kolor czerwony – opóźnienia powyższej 30 dni.
- alert BIK– w tym przypadku nie chodzi konkretnie o naszą historię kredytową. Alert BIK jest powiadomieniem, które otrzymasz w momencie zapytania BIK-u o Twoje dane przez instytucję finansową. Dzięki takiej opcji informowania Cię, masz możliwość zapobiegnięciu ewentualnego wyłudzenia kredytu lub pożyczki na Twoje dane.
- pakiety BIK – jest rozwiązaniem polegającym na sprzedawaniu pakietów powyższych usług w bardziej korzystnych cenach. Jeżeli jesteś zainteresowany sprawdzeniem swojej historii kredytowej i przy okazji chcesz monitorować dotyczące Twojej osoby zapytania kredytowe, możesz wybrać odpowiedni pakiet i zapłacić mniej, niż gdyby ponosił koszty każdej z tych usług oddzielnie.
Nie ulega wątpliwości, że sprawdzenie swojej historii kredytowej jest szczególnie ważne, dla każdej osoby, która zamierza wnioskować o kredyt lub pożyczkę pozabankową. Posiadając wiedzę na temat swojej wiarygodności kredytowej masz możliwość sprawdzenia tego jak będzie widział Cię bank, możesz też ocenisz swój scoring oraz poczynić kroki do zbudowania lub poprawienia swojej historii kredytowej. Jeżeli wiesz jak sprawdzić BIK, zrób to i zwiększ swoje szanse na kredyt.
Jak poprawić swoją historię kredytową?
Każda niespłacona rata w terminie jest brana pod uwagę przy ustalaniu wiarygodności kredytowej klienta. Zła historia kredytowa może ciągnąć się za Tobą latami, jednak istnieją realne możliwości jej poprawny lub zbudowania jej od nowa, aby tego dokonać musisz posiadać wiedzę dotyczącą tego, na co banki i BIK w szczególności zwracają uwagę przy ustalaniu oceny kredytobiorcy. Dzięki temu Twoja historia kredytowa będzie się poprawiać, jednak musisz mieć na uwadze, że w zależności od Twojego indywidualnego przypadku może być to żmudny proces.
Jeżeli chcesz poprawić swoją historię kredytową, powinieneś:
- zacząć ją budować (w przypadku jej braku),
- terminowo opłacać raty,
- nie przekraczać debetów na karcie kredytowej,
- dążyć do porozumienia z instytucją, gdy nie wywiązujesz się należycie z umowy (zawieranie ugód, restrukturyzacja),
- odpowiedzialnie pożyczać w ramach swoich możliwości.
Każde z powyższych działań będzie rozsądne niezależnie od tego czy będziesz się starał o pierwszy kredyt, czy też może masz za sobą długą i złą historię kredytową. Nigdy nie jest za późno aby poczynić kroki w celu zbudowania pozytywnej historii kredytowej. Najlepiej zacząć od razu, jeżeli rzetelnie będziesz trzymał się wytycznych i terminowo spłacał zobowiązania, to prędzej czy później Twoja ocena wiarygodności kredytowej wzrośnie.
Czy można dostać kredyt lub pożyczkę ze złą historią kredytową?
Otrzymanie kredytu w banku przy jednoczesnej złej historii kredytowej jest raczej mało prawdopodobne. Oczywiście zła historia kredytowa jest określeniem niedoprecyzowanym i każdy przypadek różni się od siebie. Trzeba mieć również na uwadze to, że wiarygodność kredytowa jest jedynie jednym z elementów decyzji kredytowej, a zarobki i obecna ilość zobowiązać są czynnikami nie bez znaczenia. Dlatego też nie można odpowiedzieć na to pytanie jednoznacznie i stwierdzić, że zła historia to zawsze odmowna decyzja. Oczywiście w przypadku naprawdę złej historii spłat poprzednich zobowiązań, możesz raczej darować sobie próby uzyskania kredytu w banku. Nie przyniosą one efektu.
Inaczej wygląda sprawa, jeśli chodzi sektor pożyczek pozabankowych. Instytucje pożyczające pieniądze w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego mają większe pole manewru i o ile większość firm pożyczkowych sprawdza swoich klientów w BIK-u, KRD i innych bazach dłużników, o tyle jest wiele firm, u których może otrzymać pożyczkę nawet osoba ze złą historią kredytową.
Każda z firm pożyczkowych stara się ograniczyć ryzyko i znacząca większość z nich rzeczywiście weryfikuje swoich klientów, jednak nie wszystkie firmy sprawdzają wszystkie bazy. Niektóre z instytucji stworzyły procedury, które umożliwiają udzielenie pożyczki osobie zadłużonej, a nawet takiej, która jest w trakcie postępowania egzekucyjnego.
Jeżeli masz złą historię kredytową i szukasz pożyczki powinieneś sprawdzić:
Czy można wyczyścić historię kredytową w BIK-u?
Jeżeli Twoja historia kredytowa nie daję Ci szans na kredyt w banku możesz wpaść na pomysł, żeby ją po prostu usunąć. Wiele firm reklamuje swoje usługi, jako skuteczną pomoc w czyszczeniu BIK-u. Nie daj się nabrać. Wszystkie kwestie, które są dostępne prawnie możesz wykonać we własnym zakresie. Możliwości te jednak są ograniczone, a historii kredytowej nie można usunąć w każdym wypadku. Istnieją tylko trzy przypadku, w których istnieje możliwość usunięcia danych z BIK-u i tylko jedna z nich dotyczy źle spłacanych zobowiązań. Chodzi o możliwość usunięcia danych o nieprawidłowo spłacanym kredycie lub pożyczce po 5 latach od jego wygaśnięcia.
Jest to w praktyce jedyna możliwość na usunięcie prawidłowej i negatywnej historii kredytowej. Inne dotyczą usunięcia nieprawidłowo przetwarzanych danych oraz odwołania zgody na przetwarzanie danych prawidłowo spłacanego kredytu. Jak widzisz usunięcie danych z BIK, jest możliwe, ale nie w pełnym zakresie.
A Ty jak oceniasz swoją historie kredytową?
Czy zła historia kredytowa stanęła Ci kiedyś na przeszkodzie w uzyskaniu kredytu lub pożyczki?