BIK to instytucja zbierająca dane
BIK, czyli Biuro Informacji Kredytowej jest instytucją, która została powołana przez Związek Banków Polskich w celu gromadzenia, przechowywania i udostępniania danych na temat zobowiązań i ich spłaty przez kredytobiorców i pożyczkobiorców.
Podmioty, które czynnie korzystają z tej instytucji to:
- banki,
- SKOK-i,
- firmy pożyczkowe.
Powyższe instytucje pobierają dane z BIK-u w celu sprawdzenia historii kredytowej klienta, która służy w celu weryfikacji i określenia, czy dana osoba jest zdolna do spłaty wnioskowanego zobowiązania. Innymi słowy za każdym razem, gdy wnioskujesz o jakikolwiek kredyt, to bank lub SKOK sprawdzi Twoją historię spłaty przeszłych zobowiązań oraz teraźniejszą ich liczbę. Na tej podstawie określi czy jesteś wiarygodnym kredytobiorcą, czy też nie.
Poza instytucjami działającymi w oparciu o prawo bankowe, dostęp do danych zawarty w BIK-u mają też podmioty działające w oparciu o prawo cywilne i ustawę o kredycie konsumenckim. Większość firm oferujących chwilówki i pożyczki na raty sprawdza informację w BIK-u na temat klientów składających wniosek o pożyczkę.
Jakie dane posiada BIK?
Ważną informacją jest to, że Biuro Informacji Kredytowej zbiera zarówno dane osób fizycznych, jak i firm. Co istotne wszystkie dane zbierane przez BIK są gromadzone i przetwarzane na podstawie przepisów prawa bankowego i ustawy o ochronie danych osobowych. Przepisy te są restrykcyjne, co wymusza na BIK-u spełnianie najwyższych standardów w zakresie dbałości o dane klientów instytucji finansowych.
Dane zbierane przez BIK są różnorodne, ale ograniczone i dotyczą:
1) wszelkich informacji o zobowiązaniach tj.:
- ich ilości,
- kwoty,
- rodzaju,
- daty ich powstania,
- terminowości regulowania rat,
- ilości dni opóźnienia,
- waluty, w której spłacane jest zobowiązanie,
- okresu spłaty,
- celu finansowania,
- źródła zobowiązania,
- numeru i stanu rachunku,
- warunków spłaty zobowiązania
2) danych osobowych klienta tj.:
- imię,
- nazwisko,
- numer PESEL,
- numer NIP,
- dane dotyczące dokumentów tożsamości,
- nazwisko rodowe,
- nazwisko panieńskie matki,
- imię ojca,
- imię matki,
- data urodzenia,
- miejsce urodzenia,
- płeć,
- obywatelstwo,
- dane adresowe,
- dane teleadresowe (np. nr tel i e-mail),
3) danych socjodemograficznych tj.:
- dochodów,
- wydatków,
- informacji o zatrudnieniu,
- informacji o prowadzonej działalności gospodarczej,
- stanu cywilnego,
- liczbie osób w gospodarstwie domowym,
- wykształceniu,
- ustroju majątkowym małżonków.
Jakie dane można usunąć z BIK?
Dane z BIK można usunąć jedynie częściowo i to w bardzo konkretnych przypadkach. Co ważne Biuro Informacji Kredytowej przetwarza te dane, jest ich administratorem, jednak działa na podstawie prawa bankowego i to ono wyznacza kiedy, w jakich przypadkach i które dane można usunąć lub poddać korekcie. Nie jest więc to kwestia wewnętrzna BIK-u, tylko stosowania się tej instytucji do obowiązujących przepisów.
Trzy przypadki usunięcia danych z BIK
- Odwołanie zgody na przetwarzanie danych prawidłowo spłaconego kredytu – w tym wypadku kredyt jest widoczny dla wszystkich i pozytywnie wpływa na Twoją historię kredytową. Jeżeli zgody na przetwarzanie danych nie udzieliłeś, to kredyt będzie niewidocznych dla wszelkich instytucji, w których wnioskujesz o kredyt. Z kolei, jeżeli ją udzieliłeś to będzie widoczny, jednak tę zgodę możesz odwołać. Czy ma to sens? Według nas nie ma, ponieważ pozytywne informacje budują Twoją historię kredytową, a informacja o prawidłowo spłacanym kredycie dobrze wpływa na postrzegania Ciebie jako kredytobiorcy w oczach banku.
- Usunięcie informacji o nieprawidłowo spłacanym kredycie po 5 latach od jego wygaśnięcia – ta opcja dotyczy spłacanego kredytu z opóźnieniem. Jeżeli spóźniłeś się z ratami powyżej 60 dni, to niezależnie od tego czy udzieliłeś zgodę na przetwarzanie danych, czy też nie, informacja ta będzie przetwarzana przez BIK przez 5 lat od daty, w której kredyt został całkowicie spłacony. Jeżeli udzieliłeś zgodę na przetwarzanie danych, to po upływie 5 lat dane dalej będą widoczne na temat tego zobowiązania, jednak w takim wypadku możesz usunąć te dane, ale tylko po upływie wskazanego terminu. Czy warto to zrobić? Według nas tak, ponieważ „stary” przeterminowany kredyt nie będzie widoczny dla instytucji i tym samym nie będzie miał negatywnego wpływu na Twoją historie kredytową i istnieje większa możliwość otrzymania nowego zobowiązania, o które zamierzasz wnioskować.
- Poinformowanie o błędnych danych – w przypadku, gdy zauważyłeś (np. w ściągniętym raporcie BIK), że Twoje dane są nieaktualne bądź nieprawdziwe, masz prawo dokonać korekty. BIK nie może przetwarzać danych niezgodnych z prawdą. Zdarza się jednak, że niektóre z nich mogą widnieć, ponieważ zostały wpisane w sposób omyłkowy. Warto w takich przypadkach poinformować administratora, czyli Biuro Informacji Kredytowej, o błędzie. Ma on obowiązek dokonania korekty.
Jak usunąć dane z BIK?
Część osób szukających informacji na temat usunięcia danych z BIK-u natyka się na oferty firm, które oferują jego tzw. „czyszczenie”. Ogłoszeniodawcy sugerują, że posiadają środki prawne i umiejętności, które umożliwią im usunięcie niewygodnych danych, które uniemożliwiają zlecającemu taką usługę, zaciągnięcie kredytu bankowego. Jest to nieprawda i wprowadzenie tych osób w błąd. Mało tego, jest to karane, ponieważ każdy kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8 (art. 286 § 1 k.k.).
Usunąć dane z BIK możesz na własną rękę składając odpowiednie pismo. Musisz je złożyć w instytucji, od której pożyczyłeś pieniądze, ponieważ tylko taka forma umożliwia wykreślenie danych, jeżeli dotyczą któregoś z trzech przytoczonych powyżej przykładów. Biuro Informacji Kredytowej dokonuje korekty lub usunięcia danych tylko na podstawie pisemnego, uzasadnionego wniosku otrzymanego od instytucji, w której klient miał zobowiązanie, nie zaś bezpośrednio od klienta.
Pismo o usunięcie danych z BIK [WZÓR]
W przypadku, gdy Twoja sytuacja spełnia kryteria usunięcia danych możesz to zrobić za pomocą odpowiedniego wniosku kierowanego do instytucji, które dane zamieściła. Poniżej znajduje się wzór pisma, który możesz skopiować lub pobrać i wypełnić.
Aby dostarczenie do instytucji było skuteczne, możesz je:
- zanieść do oddziału banku,
- przesłać bezpośrednio do jego siedziby,
- wysłać na adres e-mail.
- Odwołanie zgody - poprawnie spłacany kredyt
- Usunięcie informacji - źle spłacany kredyt (po 5 latach)
- Korekta/Usunięcie danych
.................................
.................................
Wniosek
Wycofuje zgodę na przetwarzanie danych przez Biuro Informacji Kredytowej dotyczących kredytu nr ..............., który został zawarty dnia .............. . Zobowiązanie to jest zamknięte oraz było spłacane bez opóźnień i tym samym zgodnie z prawem bankowym mam prawo wnosić o usunięcie jego danych z bazy BIK. Proszę o informację zwrotną. W przypadku odmowy proszę o wskazanie podstawy prawnej..................................
Podpis
.................................
.................................
Wniosek
Proszę o usunięcie danych przetwarzanych przez Biuro Informacji Kredytowej dotyczących kredytu nr ..............., który został zawarty dnia .............. . Od spłaty powyższego zobowiązania minęło 5 lat i zgodnie z prawem bankowym po tym okresie mam prawo wnosić o usunięcie jego danych z BIK. Proszę o informację zwrotną. W przypadku odmowy proszę o wskazanie podstawy prawnej..................................
Podpis
.................................
.................................
Wniosek
Proszę o korektę/usunięcie danych dotyczących .............................................................................................................................................................................................................................................................................. przetwarzanych przez Biuro Informacji Kredytowej. Zgodnie z prawem bankowym BIK nie może przetwarzać danych nieprawdziwych, jak ma to miejsce w tym przypadku. Proszę o informację zwrotną. W przypadku odmowy proszę o wskazanie podstawy prawnej..................................
Podpis
Usunięcie danych z BIK podsumowanie najważniejszych kwestii
- Administatorem danych dotyczących kredytów i pożyczek jest Biuro Informacji Kredytowej.
- W oparciu o dane zgromadzone w BIK-u instytucje finansowe podejmują decyzje o przyznaniu produktu kredytowego lub oddaleniu wniosku.
- Instytucje, które zaciągają informacje z BIK-u oraz przesyłają do niego dane to banki, SKOK-i i firmy pożyczkowe.
- BIK przetwarza dane osobowe, informacje o zaciągniętych zobowiązaniach oraz dane socjodemograficzne klientów.
- Istnieją trzy przypadki, w których istnieje możliwość usunięcia danych. 1) Odwołanie zgody na przetwarzanie danych kredytu spłacanego regularnie. 2) Usunięcie informacji o kredycie spłacanym nieregularnie po 5 latach od jego wygaśnięcia. 3) Usunięcie lub korekta danych, które są niepoprawne.
- Nie warto korzystać z firm, które oferują „czyszczenie BIK-u”. Nie posiadają większych możliwości, niż osoba, której przetwarzane dane dotyczą.
- BIK usuwa dane na pisemny wniosek instytucji, która je zamieściła.
- W trzech wspomnianych przypadkach należy zwrócić się do instytucji z wnioskiem o usunięcie danych. W tym celu możesz użyć wzorów zawartych w naszym poradniku.
Czy udało Ci się usunąć dane z BIK?
Czy korzystałeś kiedyś z usług „firm czyszczących BIK”? Jaki efekt to przyniosło?